Trong văn hóa Tết cổ truyền Việt Nam, bên cạnh bánh chưng, bánh tét, cành đào hay mai vàng, mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu. Đây không chỉ là mâm trái cây đơn thuần để trang trí bàn thờ, mà còn là biểu tượng tâm linh, gửi gắm niềm tin và ước nguyện cho năm mới.
Hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết và cách bày sao cho đẹp mắt, hợp phong thủy để đón xuân trọn vẹn nhé!
>> Xem thêm Vì sao người Việt "xuất hành đầu năm" và chọn hướng nào là tốt?
Ý nghĩa của mâm ngũ quả ngày Tết
Mâm ngũ quả có mặt trong hầu hết mọi gia đình Việt Nam dịp Tết. Sự xuất hiện của nó không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa:
Biểu tượng sung túc, đủ đầy: “Ngũ quả” tượng trưng cho thành quả lao động cả năm, cầu mong năm mới no ấm, hạnh phúc.
Ngũ hành cân bằng: Năm loại quả với màu sắc khác nhau đại diện cho Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, hài hòa, cân đối.
Thành kính với tổ tiên: Dâng mâm ngũ quả lên bàn thờ thể hiện lòng hiếu kính, nhớ ơn cội nguồn.
Ước nguyện may mắn: Mỗi loại quả lại mang một thông điệp tốt lành riêng, như sung túc, phú quý, bình an.

Mâm ngũ quả theo vùng miền
Miền Bắc
Người miền Bắc thường chọn chuối xanh, bưởi, cam/quýt, hồng, táo. Chuối xanh ôm lấy các loại quả khác như bàn tay che chở, bưởi hoặc phật thủ đặt ở giữa tượng trưng cho phúc lộc, còn cam, hồng, táo làm điểm nhấn rực rỡ. Mâm ngũ quả miền Bắc thể hiện mong muốn sum vầy, đủ đầy, an khang.

Miền Trung
Khí hậu khắc nghiệt khiến trái cây không đa dạng như hai miền còn lại. Tuy nhiên, mâm ngũ quả vẫn được bày biện khéo léo với dứa, thanh long, mãng cầu, sung, dưa hấu… Người miền Trung coi trọng ý nghĩa cầu mong bình an, hạnh phúc, may mắn hơn là hình thức.
Miền Nam
Người Nam nổi tiếng với mâm ngũ quả gắn với câu nói dân gian “Cầu – Sung – Dừa – Đủ – Xoài”. Mỗi loại quả mang ý nghĩa cầu mong sung túc, dư dả, đủ đầy. Đặc biệt, họ kiêng bày chuối (phát âm gần giống “chúi xuống”) và cam (nghĩa là “quýt làm cam chịu”).
Cách bày mâm ngũ quả đẹp và hợp phong thủy
Một mâm ngũ quả đẹp không chỉ cần đủ loại quả, mà còn phải cân đối, hài hòa.
Chọn quả tươi, nguyên vẹn: Quả không dập nát, không quá chín.
Màu sắc đa dạng: Kết hợp xanh – đỏ – vàng – cam – tím để tạo sự rực rỡ.
Sắp xếp khéo léo: Quả to, nặng đặt dưới; quả nhỏ, nhẹ đặt trên. Chuối (nếu có) làm nền, bưởi hoặc dưa hấu đặt giữa, xung quanh là các loại quả nhỏ để tạo thế cân đối.
Vị trí đặt: Trên bàn thờ gia tiên, nơi trang trọng, sạch sẽ. Có thể kết hợp cùng hoa tươi để tăng phần sinh động.

Những lưu ý khi chưng mâm ngũ quả ngày Tết
Ưu tiên trái cây theo mùa để đảm bảo tươi ngon.
Không nên quá tham nhiều loại quả, dễ gây rối mắt.
Lau sạch bụi bẩn trước khi bày.
Đặt nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp để giữ được lâu.
Mâm ngũ quả không chỉ là một nét đẹp trong ngày Tết Việt, mà còn là biểu tượng văn hóa, phong thủy và tâm linh. Dù cách bày và lựa chọn quả ở mỗi miền khác nhau, nhưng điểm chung vẫn là lòng thành kính dâng tổ tiên và mong cầu một năm mới đủ đầy, hạnh phúc.
Vì vậy, trong không khí chuẩn bị Tết, đừng quên dành chút thời gian để chuẩn bị một mâm ngũ quả thật đẹp và ý nghĩa, để Tết trong nhà luôn trọn vẹn cả về hình thức lẫn tinh thần.